โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคที่พบได้เป็นปกติในผู้สูงอายุ เพราะเป็นโรคที่เกิดขึ้นจากการเสื่อมสภาพของร่างกายตามการใช้งานและอายุขัยโดยจะส่งผลให้เกิดความเจ็บปวดแล้วลำบากในการเคลื่อนไหว แต่ก็มีวิธีรักษาข้อเข่าเสื่อมหลายวิธีที่จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาเดินได้อย่างมั่นใจ เหมือนปกติอีกครั้งโดยไม่ต้องใช้การผ่าตัดเพียงอย่างเดียว ซึ่งวิธีการนั้นก็คือ การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า ซึ่งเป็นทางเลือกการรักษาอย่างหนึ่งที่ได้รับความนิยม เพราะเป็นการรักษาที่ทำได้ง่าย และสามารถยืดเวลาการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมออกไปได้
โรคข้อเข่าเสื่อม เป็นโรคที่เกิดจากการใช้ข้อเข่าต่อเนื่องอย่างยาวนาน จนทำให้กระดูกอ่อนที่บริเวณข้อเข่าค่อยๆสึกกร่อนไป น้ำเลี้ยงในข้อเข่าก็เสื่อมสภาพลงจนไม่สามารถลดการเสียดสีและลดการกระแทกได้ตามปกติ
เมื่อข้อต่อเสื่อมสภาพลงทำให้ผิวระหว่างข้อต่อไม่เรียบ เมื่อขยับข้อเข่ากระดูกจะเสียดสีกันจนทำให้เกิดการระคายเคือง ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บข้อเข่า ข้อตึง ฝืด ขยับข้อเข่าได้ยาก ลงน้ำหนักที่เข่าไม่ได้ บางครั้งอาการระคายเคืองทำให้เกิดอาการของโรคข้ออักเสบจนข้อเข่าบวมร้อนอีกด้วย
โรคข้อเข่าเสื่อมนี้มักพบในผู้สูงอายุเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากข้อเข่าผ่านการใช้งานมามากจนเสื่อมสภาพไปตามอายุขัย ทั้งนี้ โรคข้อเข่าเสื่อมสามารถพบได้ในผู้ที่อายุยังไม่มากเช่นกัน ส่วนใหญ่จะพบในนักกีฬาที่เล่นกีฬาซึ่งจำเป็นต้องใช้งานเข่าอย่างหนัก หรือในผู้ที่เคยได้รับบาดเจ็บบริเวณข้อเข่ามาก่อน
การรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมมีหลายวิธี มีตั้งแต่วิธีพื้นฐานอย่างการควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกายเพิ่มกล้ามเนื้อเพื่อลดภาระให้กับข้อเข่า ไปจนถึงการผ่าตัดรักษาข้อเข่าเสื่อม
ซึ่งวิธีการหนึ่งที่เป็นทางเลือกสำหรับผู้ที่ควบคุมน้ำหนักหรือออกกำลังกายไม่ได้ผล และยังไม่ถึงขั้นที่ต้องผ่าตัด ก็คือ “การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า” นั่นเอง
ย้อนไปในช่วงที่ข้อเข่ายังปกติดี ในข้อเข่าของคนเราจะมีน้ำเลี้ยงในข้อเข่าอยู่แล้ว น้ำเลี้ยงเหล่านี้จะทำหน้าที่หล่อลื่นและสร้างความยืดหยุ่นให้กับข้อเข่า โดยส่วนประกอบหลักของน้ำเลี้ยงข้อเข่าคือ “Hyaluronic Acid”
Hyaluronic Acid ถูกสร้างขึ้นโดยเยื่อหุ้มข้อในร่างกาย มีลักษณะข้น หนืด ทำให้ข้อเข่าลื่น และลดแรงกระแทกระหว่างกระดูกได้ดี
แต่เมื่อข้อเข่าเสื่อมสภาพลง ร่างกายสร้างน้ำเลี้ยงข้อเข่าน้อยลง ประสิทธิภาพต่ำลง ทำให้น้ำเลี้ยงข้อเข่าไม่สามารถหล่อลื่นข้อเข่าได้อีกต่อไป จนทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บ ข้อฝืดตึง เกิดเป็นอาการของโรคข้อเข่าเสื่อมนั่นเอง
ดังนั้น วิธีรักษาอาการเจ็บปวด ข้อติดฝืดจากโรคข้อเข่าเสื่อม จึงเป็นการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่น และเพิ่มประสิทธิภาพให้กับข้อเข่านั่นเอง
โดยน้ำเลี้ยงข้อเข่า หรือน้ำไขข้อเทียม คือสารสังเคราะห์ที่สร้างขึ้นเพื่อเลียนแบบน้ำเลี้ยงข้อเข่าที่ร่างกายสร้าง ส่วนประกอบส่วนใหญ่คือ Hyaluronic Acid ทำให้มีลักษณะหนืดข้นเหมือนกับน้ำเลี้ยงข้อเข่าจริงๆ ทั้งยังมีสารที่ช่วยกระตุ้นให้เยื่อหุ้มข้อกลับมาสร้างน้ำเลี้ยงข้อเข่าได้ตามปกติอีกด้วย
ผลลัพธ์หลังการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า จะมีผลอยู่ได้ตั้งแต่ 3 เดือนไปจนถึง 1 ปี ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมการใช้ข้อเข่า ความรุนแรงของโรค และการตอบสนองของร่างกายต่อการรักษา
แม้อาการของโรคข้อเข่าเสื่อมจะดีขึ้นแล้วจากการรักษาด้วยการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า แต่ผู้ป่วยยังคงต้องดูแลตัวเอง และรักษาร่วมกับการรักษาวิธีการอื่นด้วย อย่างการออกกำลังกายเพิ่มกล้ามเนื้อ การลดน้ำหนัก หรือการทำกายภาพบำบัด
เพราะการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมด้วยการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่าไม่ได้ทำให้ข้อเข่าที่เสื่อมอยู่แล้ว เสื่อมน้อยลงแต่อย่างใด การฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่าจะไปบรรเทาอาการของโรค ทำให้อาการของโรคดีขึ้นและสามารถใช้เข่าได้มากขึ้นเท่านั้น
ดังนั้นหากยังมีพฤติกรรมการใช้ข้อเข่าแบบเดิม ผ่านไปไม่นานเมื่อน้ำไขข้อเทียมหมดฤทธิ์ อาการของโรคข้อเข่าเสื่อมก็จะกลับมาอย่างเดิม การรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมจึงต้องทำร่วมกันหลายวิธี เพื่อให้ข้อเข่ายังคงใช้งานได้ ลดการอักเสบ และยืดเวลาที่ต้องผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมออกไป
ในผู้ป่วยบางราย ฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่าไปแล้วไม่เห็นผล ดีขึ้นเพียงเล็กน้อย หรือไม่ดีขึ้นเลย แพทย์จะพิจารณาให้หยุดฉีด เพราะการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่าและการเจาะน้ำในข้อเข่าออกนั้นเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ถ้าทำแล้วไม่ได้ผลก็จะทำให้เสี่ยงติดเชื้อที่ข้อเข่าโดยไม่ได้ประโยชน์อะไร